نهم ذی‌القعده در تقویم تاریخ ایران، یادآور میلاد فرخنده یکی از بزرگترین شاعران، نویسندگان و اندیشمندان این سرزمین، حکیم ناصر خسرو قبادیانی بلخی است. در سال 394 هجری قمری (مطابق با حدود 1004 میلادی)، این ستاره‌ی پرفروغ در قبادیان، روستایی در نزدیکی بلخ (که امروزه در تاجیکستان واقع شده است)، چشم به جهان گشود و با آثار گران‌سنگ خود، آسمان ادب و اندیشه فارسی را برای همیشه روشن ساخت.
فرخنده میلاد ستاره‌ای درخشان: گرامیداشت نهم ذی‌القعده، سالروز تولد حکیم ناصر خسرو قبادیانی (394 هجری قمری)
نهم ذی‌القعده در تقویم تاریخ ایران، یادآور میلاد فرخنده یکی از بزرگترین شاعران، نویسندگان و اندیشمندان این سرزمین، حکیم ناصر خسرو قبادیانی بلخی است. در سال 394 هجری قمری (مطابق با حدود 1004 میلادی)، این ستاره‌ی پرفروغ در قبادیان، روستایی در نزدیکی بلخ (که امروزه در تاجیکستان واقع شده است)، چشم به جهان گشود و با آثار گران‌سنگ خود، آسمان ادب و اندیشه فارسی را برای همیشه روشن ساخت.
ناصر خسرو، تنها یک شاعر نبود؛ او حکیمی ژرف‌اندیش، جهانگردی ماجراجو، فیلسوفی خردمند و مبلغی پرشور بود. زندگی پر فراز و نشیب او، سفرهای طولانی‌اش به سرزمین‌های دوردست و آشنایی‌اش با فرهنگ‌ها و مذاهب گوناگون، همگی در شکل‌گیری شخصیت چندبعدی و آثار بی‌نظیرش نقش بسزایی داشتند.
تحصیلات گسترده ناصر خسرو در علوم مختلف همچون فلسفه، منطق، ریاضیات، نجوم، پزشکی و الهیات، از او شخصیتی جامع‌الاطراف ساخت. او در دربار غزنویان به مقام دبیری رسید، اما پس از یک تحول روحی عمیق، زندگی درباری را رها کرد و به سفری طولانی و معنوی پرداخت. این سفر هفت ساله که او را به مصر، شام، حجاز و دیگر نقاط جهان کشاند، تجربیات ارزشمندی را برای او به ارمغان آورد و دیدگاه‌هایش را وسعت بخشید.
حاصل این سفرها و اندیشه‌های ژرف ناصر خسرو، آثار ارزشمندی است که در قالب شعر و نثر به زبان فارسی دری به یادگار مانده است. دیوان اشعار او، گنجینه‌ای از مضامین اخلاقی، عرفانی، اجتماعی و سیاسی است. او با زبانی شیوا و بیانی تاثیرگذار، به نقد ریاکاری، جهل و بی‌عدالتی‌های زمان خود می‌پردازد و مخاطبان را به سوی خردورزی، حقیقت‌جویی و عدالت دعوت می‌کند.
از مهم‌ترین آثار منظوم ناصر خسرو می‌توان به دیوان اشعار، روشنایی‌نامه، سعادت‌نامه و زادالمسافرین اشاره کرد. در کنار اشعار پرمغز، آثار منثور او نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. کتاب “سفرنامه” که شرح سفر هفت ساله اوست، نه تنها یک اثر جغرافیایی و تاریخی ارزشمند محسوب می‌شود، بلکه دریچه‌ای به اندیشه‌ها و مشاهدات این حکیم فرزانه در مواجهه با فرهنگ‌ها و جوامع مختلف است. کتاب “وجه دین” نیز از مهم‌ترین آثار کلامی اسماعیلیه به زبان فارسی است که به تبیین اصول و مبانی این مذهب می‌پردازد.
شعر ناصر خسرو، سرشار از حکمت و اندرز است. او با استفاده از آرایه‌های ادبی و زبانی گیرا، مفاهیم عمیق فلسفی و اخلاقی را به زبانی ساده و قابل فهم برای عموم بیان می‌کند. اشعار او نه تنها از نظر ادبی ارزشمندند، بلکه به عنوان آیینه تمام‌نمای اوضاع اجتماعی و فرهنگی قرن پنجم هجری قمری نیز قابل مطالعه و بررسی هستند.
گرامیداشت سالروز تولد حکیم ناصر خسرو، تجلیل از یک شخصیت بی‌نظیر در تاریخ فرهنگ و ادب ایران است. او که با اندیشه بلند، زبان فصیح و روح جستجوگر خود، میراثی گرانبها برای ما به یادگار گذاشته است. آثار او همچنان پس از گذشت قرن‌ها، چراغ راه جویندگان حقیقت و خرد است و الهام‌بخش شاعران، نویسندگان و اندیشمندان.
در نهم ذی‌القعده، بیایید یاد و نام این حکیم فرزانه را گرامی بداریم و با مطالعه و تامل در آثار او، از چشمه‌ی حکمت و معرفتش سیراب شویم. باشد که رهروان راستین اندیشه‌های تابناک او باشیم.
