سی‌ام آوریل هر سال، به عنوان روز جهانی آگاهی از سروصدا (International Noise Awareness Day) گرامی داشته می‌شود؛ مناسبتی که به منظور افزایش آگاهی عمومی در مورد اثرات مخرب سروصدا بر سلامت جسمی و روانی انسان‌ها و محیط زیست نامگذاری شده است. این روز، فرصتی است تا به اهمیت ایجاد محیط‌های آرام‌تر و کاهش آلودگی صوتی در زندگی روزمره خود توجه کنیم.
با کمال میل، در خصوص روز جهانی آگاهی از سروصدا و اهمیت آن برایتان خواهم نوشت.
۳۰ آوریل: روز جهانی آگاهی از سروصدا، سکوتی برای شنیدن
سی‌ام آوریل هر سال، به عنوان روز جهانی آگاهی از سروصدا (International Noise Awareness Day) گرامی داشته می‌شود؛ مناسبتی که به منظور افزایش آگاهی عمومی در مورد اثرات مخرب سروصدا بر سلامت جسمی و روانی انسان‌ها و محیط زیست نامگذاری شده است. این روز، فرصتی است تا به اهمیت ایجاد محیط‌های آرام‌تر و کاهش آلودگی صوتی در زندگی روزمره خود توجه کنیم.
این ابتکار در سال ۱۹۹۶ توسط “مرکز شنوایی و ارتباط” (Center for Hearing and Communication – CHC) در ایالات متحده آمریکا پایه‌گذاری شد. هدف اصلی از این نامگذاری، جلب توجه افراد، سازمان‌ها و دولت‌ها به پیامدهای منفی سروصدا و تشویق آن‌ها به اتخاذ تدابیر لازم برای کاهش آن است.
اثرات مخرب سروصدا بر سلامت انسان
قرار گرفتن در معرض سطوح بالای سروصدا می‌تواند طیف وسیعی از مشکلات جسمی و روانی را به همراه داشته باشد. برخی از مهم‌ترین این اثرات عبارتند از:
- مشکلات شنوایی: قرار گرفتن طولانی مدت در معرض صداهای بلند می‌تواند به سلول‌های حسی گوش داخلی آسیب برساند و منجر به کاهش شنوایی موقت یا دائمی، وزوز گوش و حساسیت به صدا شود.
- اختلالات خواب: سروصدا می‌تواند کیفیت خواب را به شدت تحت تأثیر قرار دهد، باعث بیدار شدن‌های مکرر، کاهش مدت زمان خواب عمیق و در نتیجه خستگی، کاهش تمرکز و تحریک‌پذیری در طول روز شود.
- مشکلات قلبی و عروقی: تحقیقات نشان داده است که قرار گرفتن مزمن در معرض سروصدا می‌تواند فشار خون را افزایش داده و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را بالا ببرد.
- مشکلات شناختی و یادگیری: سروصدا می‌تواند تمرکز، حافظه و عملکرد شناختی را مختل کند. این موضوع به ویژه در کودکان که در حال رشد و یادگیری هستند، اهمیت بیشتری دارد و می‌تواند بر پیشرفت تحصیلی آن‌ها تأثیر منفی بگذارد.
- استرس و اضطراب: سروصدا می‌تواند سطح هورمون‌های استرس را در بدن افزایش داده و منجر به احساس اضطراب، تحریک‌پذیری و حتی افسردگی شود.
- تأثیر بر کودکان: کودکان در برابر اثرات منفی سروصدا آسیب‌پذیرتر هستند. قرار گرفتن در معرض سروصدای زیاد می‌تواند بر رشد شناختی، زبانی و رفتاری آن‌ها تأثیر منفی بگذارد.
منابع اصلی آلودگی صوتی
آلودگی صوتی در جوامع امروزی از منابع مختلفی نشأت می‌گیرد که برخی از رایج‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- حمل و نقل: ترافیک خودروها، موتورسیکلت‌ها، قطارها و هواپیماها از مهم‌ترین منابع آلودگی صوتی در شهرها هستند.
- فعالیت‌های صنعتی و ساختمانی: صداهای ناشی از کارخانه‌ها، کارگاه‌ها و پروژه‌های ساختمانی می‌توانند بسیار بلند و آزاردهنده باشند.
- فعالیت‌های تجاری و تفریحی: صداهای بلند موسیقی در رستوران‌ها، کافه‌ها و مراکز تفریحی، همچنین صدای بلندگوها و تبلیغات می‌توانند به آلودگی صوتی محیط اضافه کنند.
- صدای وسایل خانگی: برخی وسایل خانگی مانند جاروبرقی، ماشین لباسشویی و مخلوط‌کن نیز می‌توانند صداهای نسبتاً بلندی تولید کنند.
- رفتارهای فردی: صحبت کردن با صدای بلند، استفاده از بوق‌های غیرضروری و روشن کردن صدای تلویزیون یا موسیقی با صدای بلند نیز از عوامل مؤثر در ایجاد آلودگی صوتی هستند.
راهکارهای کاهش آلودگی صوتی
کاهش آلودگی صوتی نیازمند تلاش‌های فردی و جمعی در سطوح مختلف است. برخی از راهکارهای مؤثر در این زمینه عبارتند از:
- استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی و دوچرخه: کاهش استفاده از خودروهای شخصی می‌تواند به طور چشمگیری از حجم ترافیک و در نتیجه آلودگی صوتی بکاهد.
- رعایت سکوت در محیط‌های عمومی: توجه به میزان صدای صحبت کردن و استفاده از وسایل صوتی با صدای کم در مکان‌های عمومی ضروری است.
- استفاده از مواد جاذب صدا در ساختمان‌ها: استفاده از مصالح ساختمانی و دکوراسیونی که جاذب صدا هستند، می‌تواند به کاهش انتقال صدا در داخل و بین ساختمان‌ها کمک کند.
- طراحی شهری مناسب: در نظر گرفتن حریم صوتی برای مناطق مسکونی در طراحی شهری و ایجاد کمربندهای سبز می‌تواند از انتشار صدا جلوگیری کند.
- قوانین و مقررات سختگیرانه: وضع و اجرای قوانین و مقررات سختگیرانه در مورد میزان مجاز صدا برای صنایع، وسایل نقلیه و فعالیت‌های تجاری ضروری است.
- آگاهی‌بخشی عمومی: افزایش آگاهی عمومی در مورد اثرات منفی سروصدا و راهکارهای کاهش آن نقش مهمی در تغییر رفتار افراد و ایجاد فرهنگ احترام به سکوت دارد.
- استفاده از وسایل محافظت از شنوایی: در محیط‌های پر سروصدا، استفاده از گوشی‌های محافظ شنوایی می‌تواند از آسیب دیدن گوش‌ها جلوگیری کند.
- انتخاب وسایل کم‌صدا: هنگام خرید وسایل خانگی و اداری، به میزان صدای تولیدی آن‌ها توجه کنید و مدل‌های کم‌صدا را انتخاب کنید.
روز جهانی آگاهی از سروصدا در سال ۲۰۲۵
در سال ۲۰۲۵، روز جهانی آگاهی از سروصدا همچنان به عنوان یک فرصت مهم برای تأکید بر اهمیت این موضوع و تشویق اقدامات عملی در جهت کاهش آلودگی صوتی در سراسر جهان گرامی داشته می‌شود. انتظار می‌رود که در این روز، سازمان‌ها، نهادهای دولتی و فعالان محیط زیست با برگزاری رویدادها، کارگاه‌ها و کمپین‌های آگاهی‌بخشی، توجه عموم را به این مسئله جلب کنند.
روز جهانی آگاهی از سروصدا یادآوری می‌کند که سکوت و آرامش، حقوق اساسی انسان‌ها هستند و محیط‌های پر سروصدا می‌توانند تأثیرات منفی جدی بر سلامت و کیفیت زندگی ما داشته باشند. بیایید با تلاش برای کاهش آلودگی صوتی در زندگی فردی و جمعی خود، محیطی سالم‌تر و آرام‌تر برای خود و نسل‌های آینده فراهم کنیم. سکوتی کوتاه می‌تواند آغازی برای شنیدن بهتر و زندگی سالم‌تر باشد.
