دهم اردیبهشت ماه، یادآور طلوع ستاره‌ای در آسمان شعر و موسیقی ایران است؛ سالروز تولد محمدحسن «رهی» معیری، شاعر غزلسرا، ترانه‌پرداز چیره‌دست و موسیقی‌دان برجسته‌ای که با اشعار دلنشین و ترانه‌های ماندگار خود، جایگاهی ویژه در قلب فرهنگ و هنر این سرزمین یافته است.
دهم اردیبهشت، سالروز تولد رهی معیری، شاعر و ترانه‌سرای بی‌بدیل ایران (1288 خورشیدی)
دهم اردیبهشت ماه، یادآور طلوع ستاره‌ای در آسمان شعر و موسیقی ایران است؛ سالروز تولد محمدحسن «رهی» معیری، شاعر غزلسرا، ترانه‌پرداز چیره‌دست و موسیقی‌دان برجسته‌ای که با اشعار دلنشین و ترانه‌های ماندگار خود، جایگاهی ویژه در قلب فرهنگ و هنر این سرزمین یافته است.
زندگی و دوران کودکی:
رهی معیری در دهم اردیبهشت سال 1288 هجری شمسی (برابر با 10 مه 1909 میلادی) در تهران چشم به جهان گشود. پدرش «میرزا حسن معیری» از خوشنویسان و ادیبان برجسته عصر خود بود و مادرش نیز از خانواده‌ای اهل هنر و ادب. در چنین محیط فرهنگی و هنری، ذوق و قریحه رهی از همان کودکی شکوفا شد. او تحصیلات مقدماتی و متوسطه را در تهران به پایان رساند و از همان دوران نوجوانی به شعر و موسیقی علاقه‌ای وافر نشان داد.
ورود به دنیای شعر و موسیقی:
رهی معیری در جوانی به محافل ادبی راه یافت و با شاعران و ادیبان برجسته آن دوره همچون ملک‌الشعرای بهار، نیما یوشیج، شهریار و صادق هدایت آشنا شد. او در انجمن‌های ادبی مختلف شرکت می‌کرد و به تدریج نامش به عنوان یک شاعر خوش‌قریحه بر سر زبان‌ها افتاد.
علاوه بر شعر، رهی استعداد شگرفی در موسیقی نیز داشت. او با سازهای مختلف آشنا بود و ذوق آهنگسازی نیز داشت. همین آشنایی عمیق با موسیقی، به اشعار و ترانه‌های او رنگ و بویی خاص بخشید و آن‌ها را به آثاری دلنشین و ماندگار تبدیل کرد.
سبک شعری و ویژگی‌های آثار:
رهی معیری در سرودن انواع قالب‌های شعری از جمله غزل، قصیده، مثنوی و رباعی تبحر داشت، اما غزلیات او از شهرت و محبوبیت بیشتری برخوردارند. غزل‌های رهی، سرشار از احساسات لطیف، مضامین عاشقانه و عارفانه، و زبانی ساده و روان هستند. او با بهره‌گیری از واژگان اصیل فارسی و تصاویر بدیع، توانسته است آثاری خلق کند که هم برای خواص و هم برای عوام دلنشین و جذاب باشند.
یکی از ویژگی‌های بارز شعر رهی، تلفیق هنرمندانه موسیقی و شعر است. او با درک عمیق از وزن و آهنگ کلمات، اشعاری می‌سرود که به خوبی قابلیت تبدیل شدن به ترانه را داشتند. بسیاری از غزلیات او توسط خوانندگان برجسته آن دوران اجرا شده و به ترانه‌هایی ماندگار در حافظه جمعی ایرانیان تبدیل شده‌اند.
ترانه‌های ماندگار:
رهی معیری در زمینه ترانه‌سرایی نیز آثار بسیار ارزشمندی از خود به یادگار گذاشته است. ترانه‌های او، با مضامین عاشقانه، اجتماعی و میهنی، همواره مورد استقبال مردم قرار گرفته‌اند. برخی از مشهورترین ترانه‌های رهی عبارتند از:
- «شد خزان»
- «زهره»
- «کاروان»
- «نوای نی»
- «سنگ خارا»
- «مرغ حق»
- «گل اومد بهار اومد»
این ترانه‌ها، با ملودی‌های دلنشین و صدای گرم خوانندگان بزرگ، همچنان پس از گذشت سال‌ها، طراوت و جذابیت خود را حفظ کرده‌اند و جزئی جدایی‌ناپذیر از حافظه شنیداری مردم ایران به شمار می‌روند.
فعالیت‌های فرهنگی و هنری:
رهی معیری علاوه بر شاعری و ترانه‌سرایی، در فعالیت‌های فرهنگی و هنری دیگری نیز نقش داشت. او مدتی ریاست اداره کل هنرهای زیبای کشور را بر عهده داشت و در توسعه و رونق هنر و ادبیات ایران تلاش‌های فراوانی انجام داد. همچنین، او عضو شورای موسیقی رادیو بود و در ارتقای سطح کیفی برنامه‌های موسیقی نقش مؤثری ایفا کرد.
سال‌های پایانی عمر و میراث:
رهی معیری در سوم آبان سال 1347 هجری شمسی (برابر با 25 اکتبر 1968 میلادی) در تهران دار فانی را وداع گفت. اما میراث گرانبهای او، شامل اشعار و ترانه‌های ماندگارش، همچنان زنده و جاودان است. آثار رهی معیری، نه تنها گنجینه‌ای ارزشمند برای ادبیات و موسیقی ایران محسوب می‌شوند، بلکه الهام‌بخش نسل‌های بعدی شاعران و ترانه‌سرایان نیز بوده‌اند.
گرامیداشت یاد رهی معیری:
دهم اردیبهشت، سالروز تولد رهی معیری، فرصتی مغتنم برای پاسداشت یاد و خاطره این شاعر و ترانه‌سرای بزرگ و قدردانی از خدمات ارزشمند او به فرهنگ و هنر ایران است. اشعار و ترانه‌های او، با زیبایی، صداقت و احساس عمیق انسانی، همواره در قلب مردم ایران جای خواهند داشت و نسل به نسل منتقل خواهند شد. یادش گرامی و نامش جاودان باد.
