۲۳ آوریل: سالگرد درگذشت ویلیام شکسپیر، ستارهٔ بی‌همتای ادبیات جهان
مقدمه
۲۳ آوریل، روزی است که جهان یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان و نمایشنامه‌نویسان تاریخ را از دست داد: ویلیام شکسپیر (۱۶۱۶–۱۵۶۴). شکسپیر، که به عنوان “شاعر ملی انگلستان” و “بزرگ‌ترین نمایشنامه‌نویس تمام اعصار” شناخته می‌شود، تأثیری ژرف بر ادبیات، تئاتر و حتی زبان انگلیسی گذاشته است. آثار او، از تراژدی‌های عمیق تا کمدی‌های درخشان، همچنان در سراسر جهان خوانده، اجرا و تحلیل می‌شوند.
زندگی و میراث شکسپیر
شکسپیر در استراتفورد-آپون-ایون انگلستان متولد شد و در همان شهر نیز درگذشت. او در طول زندگی خود حدود ۳۹ نمایشنامه، ۱۵۴ غزل و چندین شعر بلند خلق کرد. برخی از مشهورترین آثار او عبارتند از:
تراژدی‌ها: هملت، مکبث، اتللو، شاه لیر، رومئو و ژولیت
کمدی‌ها: رویای شب نیمه‌تابستان، تاجر ونیزی، شب دوازدهم
تاریخی‌ها: هنری پنجم، ریچارد سوم
میراث شکسپیر فراتر از ادبیات است:
او بیش از ۱۷۰۰ واژه به زبان انگلیسی افزود (مانند “assassination” و “eyeball”).
بسیاری از اصطلاحات رایج امروزی از آثار او گرفته شده‌اند (مثل “تمام دنیا یک صحنه است”).
نمایش‌های او در سراسر جهان اجرا می‌شوند و اقتباس‌های سینمایی متعددی از آن‌ها ساخته شده است.
۲۳ آوریل: روزی نمادین در تاریخ ادبیات
جالب اینجاست که ۲۳ آوریل نه تنها سالگرد مرگ شکسپیر، بلکه احتمالاً روز تولد او نیز هست (در سال ۱۵۶۴). همچنین، این تاریخ مصادف است با درگذشت میگل د سروانتس (نویسندهٔ دن کیشوت) در سال ۱۶۱۶. به همین دلیل، یونسکو این روز را به عنوان “روز جهانی کتاب و حق مؤلف” انتخاب کرده است تا هم از ادبیات و هم از نویسندگان بزرگ تجلیل کند.
چرا شکسپیر هنوز اهمیت دارد؟
۱. انسان‌شناسی عمیق: شخصیت‌پردازی‌های شکسپیر (مانند هملت یا مکبث) روان‌شناسی انسان را به شکلی بی‌نظیر بررسی می‌کنند.
۲. جهان‌شمولی موضوعات: عشق، قدرت، حسادت و مرگ، مفاهیمی هستند که در هر دوره‌ای مرتبط باقی می‌مانند.
۳. تأثیر بر فرهنگ عامه: از انیمیشن “شیر شاه” (برگرفته از هملت) تا سریال‌های مدرن، ردپای شکسپیر همه‌جا دیده می‌شود.
نتیجه‌گیری: شکسپیر، ابدی‌ترین نویسندهٔ تاریخ
حتی پس از چهار قرن، شکسپیر نه تنها زنده است، بلکه هر روز با نسل‌های جدید گفت‌وگو می‌کند. ۲۳ آوریل فرصتی است تا بار دیگر به این نکته فکر کنیم که ادبیات واقعاً می‌تواند جاودانه باشد. چه با خواندن یکی از غزل‌های او، چه با تماشای یک اجرای جدید از مکبث، می‌توانیم به این نابغهٔ بی‌همتا ادای احترام کنیم.
به گفتهٔ بن جانسون، هم‌عصر شکسپیر:
“او تنها متعلق به یک عصر نبود، بلکه برای همهٔ زمان‌ها بود.”
و به قول خود هملت:
“بودن یا نبودن، مسئله این است!”*
