یاداشت های من:حقوق حیوانات !؟ آنچه که انسانها در مورد حیوانات باید رعایت کنند.

مقدمه:

هر چند هنوز توافق جهانی در مورد تعریف دقیق حقوق حیوانات وجود ندارد و این موضوع باعث ایجاد اختلاف نظر بین طرفداران حقوق حیوانات و سایر گروه‌ها می‌شود اما با این حال حقوق حیوانات بخشی از موضوع حقوق است که به‌طور ویژه به رفتار صحیح با جانوران وحشی و اهلی می‌پردازد.در این نگرش حقوقی به حیوانات به عنوان موجودات دارای ارزش ذاتی و مستحق احترام نگاه می شود. این حقوق به دنبال آن است که از حیوانات در برابر سوء استفاده، بی‌رحمی و بهره‌کشی محافظت کند.

برخی از کشورهای دنیا قوانین خاصی را به حقوق حیوانات اختصاص داده اند.

حامیان حقوق حیوانات باور دارند:

1_ایجاد درد و رنج برای جانوران نادرست است.

2_حیوانات نباید خورده شوند.

3_حیوانات نباید در باغ وحش‌ها ، پناهگاه‌ها ، سیرک‌ها و مراکز آزمایشگاهی اسیر و زندانی باشند.

4_ حیوانات نباید در تحقیقات دردناک یا هر نوع تحقیقات دیگری از آن‌ها استفاده شود.

5_حیوانات نباید فدای توسعهٔ زندگی انسان‌ها شوند ، نباید به محیط زندگی حیوانات تجاوز شود.

حامیان حیوانات معتقدند که جانوران دارای حقوق قانونی و اخلاقی معینی هستند که شامل حق آسیب و آزار ندیدن نیز می‌گردد.

چالش های جهانی:

در عصر کنونی ما ، تقریبا هیچ یک از موارد بالا رعایت نمیشود …چرا که حفظ حقوق حیوانات با چالش های جهانی روبرو است که از جمله آنها میتواند به موارد زیر اشاره کرد:

1_توسعه شهرها و ساخت و سازها

2_افزایش جمعیت انسانی

3_رقابت کشورهای جهان در بخش هایی نظیر اقتصاد ، فن آوری وتجهیزات نظامی

4_جنگ

5_گرسنگی و فقر

6_پیشرفت های علمی و پزشکی روز افزون و رقابت های تنگا تنگ در این زمینه

7_توسعه صنایعی مانند کشاورزی و دامداری در جهان

این موارد به انسانها اجازه نمیدهد که به حیوانات به عنوان موجوداتی داری حق حیات و احترام نگاه کنند

واقعیت آن است که انسانها ، آنقدر درگیر حفظ منافع خود هستند که نوبت به حیوانات نمی رسد

چهره واقعی دولت ها،افراد معروف ثروتمند و سیاستمندان(جهان) آن است که در ظاهر امر به رعایت حق حیوانات میپردازند و در مورد آن صحبت کرده و حتی قانون تصویب میکنند ولی پشت پرده ، در آزمایشگاههای ، نظامی ، شیمیایی ، پزشکی و تحقیقاتی آنها خبرهای دیگری است.

حقوق حیوانات در جهان باستان:

در یونان و روم باستان، تعدادی از فیلسوفان و اندیشمندان هوادار سرسخت حقوق جانوران بودند. قدیمی‌ترین نوشته‌ها دربارهٔ ترجیح گیاه‌خواری به کشتن جانوران بر پایهٔ اصول اخلاقی مربوط به افلاطون است. سیسرو، اپیکور، هرودوت، هوراس، اووید، پلوتارک، سنکا، و ویرژیل نیز همگی ازحامیان حقوق حیوانات بودند.

مبانی حقوق حیوانات

• ارزش ذاتی حیوانات: بسیاری از طرفداران حقوق حیوانات معتقدند که حیوانات به عنوان موجودات زنده، ارزش ذاتی دارند و صرف‌نظر از سودمندی‌شان برای انسان، حق زندگی و رفاه دارند.
• آگاهی و احساس حیوانات: مطالعات نشان داده‌اند که بسیاری از حیوانات توانایی احساس درد، لذت، ترس و سایر احساسات را دارند. این آگاهی و احساسات، دلیلی بر ضرورت حمایت از حقوق آن‌هاست.
• ارتباط انسان و حیوان: انسان‌ها از دیرباز با حیوانات در ارتباط بوده و از آن‌ها بهره‌برداری کرده‌اند. اما با افزایش آگاهی در مورد حقوق حیوانات، دیدگاه‌ها نسبت به این رابطه تغییر کرده و بسیاری خواستار ایجاد تعاملاتی عادلانه‌تر و انسانی‌تر با حیوانات هستند.

حوزه‌های اصلی حقوق حیوانات

• حقوق حیوانات در مزارع: شامل مخالفت با روش‌های پرورش صنعتی، کشتارگاه‌ها و آزمایش‌های حیوانی است.
• حقوق حیوانات خانگی: شامل فراهم کردن شرایط مناسب زندگی، تغذیه و مراقبت‌های بهداشتی برای حیوانات خانگی است.
• حقوق حیوانات وحشی: شامل حفاظت از زیستگاه‌های طبیعی حیوانات وحشی، جلوگیری از شکار غیرقانونی و تجارت حیوانات وحشی است.

حقوق حیوانات در ایران:

در کشور ما ایران تبصره ها و ماده‌های قانونی وجود دارد که به حفظ حقوق حیوانات که اکثراً در مناطق حفاظت شده هستند اشاره می‌کند اما باید اذعان داشت که یک قانون همه جانبه در مورد حقوق حیوانات در کشور ما وجود ندارد البته قوانینی هست که به کنترل جمعیت حیوانات خیابانی و جلوگیری از انتقال بیماری‌ها متمرکز است که آن را نمی‌توان جزو قوانین حقوق حیوانات دانست چرا که در آن قوانین ، به کشتن و نابودی حیوانات خیابانی اشاره شده است با این حال در سال‌های اخیر شاهد افزایش آگاهی عمومی نسبت به حقوق حیوانات و فعالیت‌های برخی از سازمان‌های مردم نهاد در این زمینه هستیم.

سخن پایانی:

به دلیل مشکلات زیادی که انسان‌ها با آن دست و پنجه نرم می‌کنند حفظ حقوق حیوانات به یک موضوع کم اهمیت در نزد بیشتر دولت‌های جهان و مردم تبدیل شده است ، و این درحالیست که بسیاری از انسانها ، هیچ درک درستی از احساسات و عواطف حیوانات ندارند و یا نمی خواهند داشته باشند و تا جایی این بیشعوری پیشرفت داشته که تجاوز جنسی به حیوانات خانگی از جمله سگ و گربه و حیوانات مزرعه همانند خوک ، گوسفند ، بز و حتی مرغ و خروس ، به یکی از معضلات فرهنگی ، اجتماعی جهان به خصوص در کشورهای توسعه یافته صنعتی تبدیل شده است.

حامیان حقوق حیوانات ، از چالش‌های پرشماری که حقوق حیوانات را تهدید می‌کند ، آگاه هستند ولی با اتخاذ تصمیمات مناسب ، همانند : حفظ آرامش ، صبوری و احترام ، درگیر نشدن با دولت و نیروهای امنیتی ، همکاری و اتحاد فعالان محیط زیست ، حامیان حقوق حیوانات و سازمان محیط زیست ، فرهنگ سازی و گفتگو با مردم کوچه و بازار ، برخورد مناسب ، هدفمند و قانونمند با حفظ حقوق شهروندی با خاطیان حقوق حیوانات ، می‌توانیم در کشور خودمان ایران ، در نهایت حقوق حیوانات را نهادینه کرده و حفاظت و پاسداری از آن را از شهروندان عزیز و دولت محترم خواستار باشیم.

***

ابوالقاسم کریمی

30/اردیبهشت/1403

ورامین