پارک‌هاى ملى، نشان‌دهندهٔ نمونه‌هاى تقريباً بکر و دست‌نخورده‌اى از طبيعت‌اند که به دليل داشتن ذخاير با ارزش گياهى و جانورى و ساير ويژگى‌هاى استثنايى و متنوع، از مجموعه‌‌هاى ميراث فرهنگى و ملى هر کشور محسوب مى‌شوند.
پارک ملى کوير نمونه‌اى از اکوسيستم‌هاى خشک و بيابانى است که مقدار باران ناچيز آن، اجازهٔ فعاليت‌هاى کشاورزى را نمى‌دهد، ولى امکان رشد و گسترش پاره‌‌اى از گياهان را دارد و به همين دليل زيست برخى از جانوران در آن مقدور است. از همين رو، اين پارک داراى مجموعهٔ گياهى و جانورى ويژه‌اى است که به طور شگفت‌آورى با منابع ناچيز و محدوديت‌هاى زيستى محيط خود سازگار است، و بر اثر حفاظتى که از آن صورت گرفته تا حدودى نيز توسعه يافته‌‌اند.
پارک ملی کویر یکی از بزرگترین و قدیمی‌ترین مناطق حفاظت‌شده ایران است که در استان سمنان(شهرستان گرمسار) استان تهران(شهرستان ورامین) و همچنین در استان های قم و اصفهان قرار می‌گیرد. این منطقه حدود ۶۷۰ هزار هکتار (۶٬۷۰۰ کیلومترمربع) وسعت دارد که ۴۲۰ هزار هکتار آن پارک ملی و ۲۵۰ هزار هکتار منطقه حفاظت‌شده است.
پارک ملی کویر ابتدا در سال ۱۳۴۳ به عنوان منطقه حفاظت شده با مساحتی بالغ بر ۶۰۰ هزار هکتار تحت مدیریت کانون شکار ایران درآمد و در سال ۱۳۵۴ تمامی مساحت قبلی به پارک ارتقاء سطح یافته و به عنوان ذخیره‌گاه زیست گاه به دبیرخانه یونسکو معرفی شد و بالاخره در سال ۱۳۶۱ این منطقه به دو قسمت پارک ملی و منطقه حفاظت شده که بخش جنوبی و جنوب شرقی آن با مساحت ۴۴۰ هزار هکتار شامل سیاه کوه، نخجیر و سفید آب تحت عنوان پارک ملی ابقاء گردید.
از جمله گونه‌های جانوری این منطقه می‌توان به قوچ و میش، کل و بز، جبیر (از گونه‌های شبیه آهو)، گور خر آسیایی، گرگ، کفتار، روباه شنی، گربه شنی، گربه کاراکال و انواع خزنده گان مانند مار افعی شاخدار و … اشاره کرد. پارک ملی کویر همچنین زیستگاه گورخر آسیایی است. تعداد ۹ راس جمعیت اولیه گورخرهای آسیایی بوده است؛ که در حال حاضر ۱۶ رأس در این منطقه زیست می‌کنند.
پارک ملی کویر دارای اقلیم خشک و بیابانی است و بیشتر بارندگی آن در ماه‌های آبان تا اردیبهشت ماه صورت می‌گیرد. متوسط میزان سالانه باران در منطقه ۱۵۰ میلی‌متر است. معمولا گرمای شدید از اوایل خرداد تا پایان مهر در منطقه ادامه دارد.
ورود به پارک ملی کویر نیازمند گرفتن مجوز از سازمان محیط زیست آن استان است، مثلا اگر قصد سفر به مقصد کاروانسرای بهرام گور را دارید حتما باید از سازمان محیط زیست استان سمنان به صورت اینترنتی مجوز بگیرید در غیر اینصورت، به شما اجازه ورود داده نمی شود
غارنوردی ، کویر نوردی و تالاب گردی ، سه جاذبه طبیعی و بکر منطقه حفاظت شده کویر مرکزی ایران در محدوده ورامین است .
همچنین بیش از 400 کیلومتر کوهستان با نام رشته کوههای دوازده امام در این منطقه وجود دارد که امتدادآنها تا سیاه کوه در پارک ملی کویر ادامه دارد.
در قلب این رشته کوه غارهای متعددی وجود دارد که بزرگترین آن اشکفت است ، غار اشکفت بیش از 600 مترمربع وسعت دارد.
تالاب معروف بند علی خان ورامین نیز در این منطقه است
***
ابوالقاسم کریمی
سه شنبه 10 مهر 1403
ورامین
***
برخی از منابع:خبرگزاری ایسنا _ خبرگزاری صدا و سیما _ ویکی پدیا و …
لینک منابع: https://t.me/ab0lghasemkarimi1365/50
منابع در اختیار شماست ، از این مطلب با خیال راحت در نوشته ، آموزش و فرهنگسازی ، استفاده کنید
