سی فروردین، روز علوم آزمایشگاهی؛ بزرگداشت حکیم سید اسماعیل جرجانی، پیشگام دانش آزمایشگاهی
سی‌ام فروردین ماه در تقویم ایران، روزی است که به نام «روز علوم آزمایشگاهی» مزین گشته است. این نامگذاری نه تنها به پاسداشت تلاش‌های ارزشمند متخصصان و فعالان این عرصه حیاتی در نظام سلامت کشور صورت گرفته، بلکه همزمان، سالروز فرخنده میلاد حکیم فرزانه، سید اسماعیل جرجانی، پزشک نامدار و دانشمند برجسته قرن پنجم و ششم هجری قمری را نیز گرامی می‌دارد.
حکیم سید اسماعیل جرجانی، ملقب به زین‌الدین ابوالفضائل، در سال ۴۳۴ هجری قمری در شهر گرگان دیده به جهان گشود. این طبیب حاذق و صاحب‌نظر، دانش پزشکی زمان خود را به خوبی فراگرفت و با سفرهای متعدد به مراکز علمی آن دوران، بر اندوخته‌های خویش افزود. او را به حق می‌توان یکی از پیشگامان رویکرد آزمایشگاهی در تشخیص بیماری‌ها دانست. تحقیقات گسترده و دقیق او درباره خون و سایر مایعات بدن، نقش بی‌بدیلی در فهم پاتوفیزیولوژی بیماری‌ها ایفا کرد و بنیان‌های اولیه استفاده از یافته‌های آزمایشگاهی در تشخیص و پیگیری درمان را پی‌ریزی نمود.
اثر سترگ حکیم جرجانی، کتاب ارزشمند «ذخیره خوارزمشاهی»، دانشنامه‌ای جامع در زمینه پزشکی است که به زبان فارسی نگاشته شده و شامل مباحث گوناگونی از جمله تشریح، فیزیولوژی، بیماری‌ها و درمان آن‌ها می‌باشد. اهمیت این اثر نه تنها در جامعیت آن، بلکه در نگارش آن به زبان فارسی است که امکان بهره‌مندی طیف وسیعی از افراد جامعه را از دانش پزشکی آن زمان فراهم ساخت.
نامگذاری روز علوم آزمایشگاهی به یاد این حکیم بزرگ، یادآور اهمیت نگرش علمی و مبتنی بر شواهد در حوزه سلامت است. امروزه، علوم آزمایشگاهی به عنوان یکی از ارکان اساسی نظام بهداشت و درمان، نقش بی‌بدیلی در تشخیص دقیق بیماری‌ها، پایش روند درمان، پیشگیری از بیماری‌ها و ارتقای سلامت جامعه ایفا می‌کند. متخصصان علوم آزمایشگاهی با بهره‌گیری از دانش روز، تجهیزات پیشرفته و روش‌های نوین، نقش کلیدی در ارائه خدمات کیفی و موثر به بیماران و جامعه دارند.
در این روز خجسته، ضمن گرامیداشت یاد و خاطره حکیم سید اسماعیل جرجانی، از تمامی تلاشگران عرصه علوم آزمایشگاهی در سراسر کشور، که با تعهد و دقت فراوان در جهت حفظ و ارتقای سلامت جامعه گام برمی‌دارند، صمیمانه تقدیر و تشکر می‌نماییم. امید است که با استمرار تلاش‌ها و بهره‌گیری از آخرین دستاوردهای علمی، شاهد پیشرفت و شکوفایی هرچه بیشتر این حوزه vital در نظام سلامت کشور باشیم.
روز علوم آزمایشگاهی گرامی باد.
