اول اردیبهشت روز نثر فارسی
اول اردیبهشت، در تقویم ملی ایران، به عنوان روز نثر فارسی گرامی داشته می‌شود. این نامگذاری فرخنده، فرصتی مغتنم برای پاسداشت زبان شیرین فارسی و ارج نهادن به جایگاه والای نثر در تکامل اندیشه، فرهنگ و ادب این سرزمین کهن است. تقارن این روز با سالروز بزرگداشت سعدی شیرازی، استاد سخن و زبان فارسی، به این مناسبت معنا و اهمیتی دوچندان می‌بخشد و یادآور نقش بی‌بدیل نثر بلیغ و شیوای او در تاریخ ادبیات فارسی است.
نثر فارسی، به عنوان ابزاری توانمند برای بیان اندیشه‌ها، روایت داستان‌ها، ثبت وقایع تاریخی و انتقال دانش، همواره نقشی اساسی در شکل‌گیری و بالندگی فرهنگ ایرانی ایفا کرده است. از متون کهن پهلوی و فارسی دری گرفته تا آثار ارزشمند نویسندگان دوره اسلامی و معاصر، نثر فارسی همواره بستری برای تجلی خلاقیت‌های فکری و ادبی بوده و گنجینه‌ای از حکمت، معرفت و زیبایی را در خود جای داده است.
در طول تاریخ پر فراز و نشیب ایران، نثر فارسی شاهد تحولات گوناگونی بوده است. در دوره‌های نخستین، نثری ساده و روان برای ثبت وقایع و انتقال مفاهیم به کار می‌رفت. اما با گذشت زمان و ظهور نویسندگان بزرگ، نثر فارسی به تدریج پیچیده‌تر و زیباتر شد و به عنوان یک هنر مستقل جایگاه خود را تثبیت کرد. آثاری چون “تاریخ بیهقی”، “قابوس‌نامه”، “سیاست‌نامه” و “کلیله و دمنه” نمونه‌های برجسته‌ای از نثر فاخر و تاثیرگذار فارسی در دوره‌های مختلف هستند.
دوره صفویه و پس از آن، شاهد ظهور سبک‌های متنوعی در نثر فارسی بود. نثر مصنوع و متکلف با آرایه‌های ادبی فراوان، در کنار نثر ساده و روان به حیات خود ادامه داد. اما در دوران معاصر، با تحولات اجتماعی و فرهنگی، گرایش به نثر ساده و صمیمی که قادر به برقراری ارتباط موثر با مخاطب باشد، افزایش یافت. نویسندگان معاصری چون صادق هدایت، بزرگ علوی، جلال آل احمد و سیمین دانشور با نثر شیوا و تاثیرگذار خود، نقش مهمی در تحول و پویایی نثر فارسی ایفا کردند.
روز نثر فارسی، فرصتی است تا ضمن گرامیداشت تلاش‌های نویسندگان و ادیبان در طول تاریخ، به اهمیت حفظ و گسترش زبان فارسی و ارتقاء جایگاه نثر در جامعه امروز توجه کنیم. نثر فارسی، نه تنها ابزاری برای ارتباط و انتقال اطلاعات است، بلکه بستری برای تفکر انتقادی، خلق آثار هنری و حفظ هویت فرهنگی ما نیز به شمار می‌رود.
در این روز خجسته، شایسته است که با مطالعه آثار نثر کلاسیک و معاصر فارسی، ضمن آشنایی با گنجینه ارزشمند ادب این سرزمین، از زیبایی‌ها و ظرفیت‌های بی‌کران زبان فارسی لذت ببریم و در پاسداشت و اعتلای آن کوشا باشیم. باشد که همواره شاهد شکوفایی و پویایی نثر فارسی در عرصه‌های مختلف باشیم.
